پادکست روانشناسی | تفاوت وابستگی و دلبستگی در چیست؟

سلام به همه ی پارس تاتسی های عزیز، امیدوارم حالتون خوب باشه، به یکی دیگه از پادکست های رادیو پارس خوش اومدین این بار قرار که در مورد تفاوت وابستگی و دلبستگی صحبت کنیم.

آیا شما میدونستین که دلبستگی و وابستگی دو مفهومی که از نظر خیلی از افراد تفاوتی با هم ندارن اما خب تفاوت خیلی زیادی تو معنی دارن؟

تفاوت هاشون نه تنها در معنی کلمه بلکه در مورد کیفیت یه رابطه نیز قابل مشاهده هست.

در رابطه های امروزی چیزی که بیشتر با عشق و دلبستگی اشتباه گرفته می شه وابستگی هایی هست که برای نزدیک شدن به عشق، خودشون را به صورت بیمارگونه به نمایش می زارن.

دلبستگی وقتی رخ میده که اشخاص از لحاظ فکری و احساسی به هم شباهت داشته باشن و مکمل روابط احساسی و اجتماعی هم میشن؛ وقتی روابط حمایتی مثل رابطه پدر و مادر با فرزند به دلیل نیاز فرزند شکل می گیره، حمایت‌های عاطفی و اجتماعی از سوی پدر و مادر دریافت می شه و هرگاه حمایت‌های مالی آنان از فرزند شکل بگیره، وابستگی به خانواده به وجود می یاد.

دلبستگی ایمن برای بقای بشریت طبیعی لازمه. در دلبستگی احساس «تعلق» وجود داره در حالی که در وابستگی احساس «تملک» بروز می کنه.

 در وابستگی، افراد خود را مالک طرف مقابل می دونن و خود را تحمیل می کنن و به دلیل وابستگی شدید، از نیاز‌های خود چشم پوشی و دیگری را مسوول رضایت، شادی یا رفاه و خوشبختی خود می دونن.

سلامت روان دلبستگی ایمن را موجب استقلال و وابستگی را موجب سلب آزادی افراد و ایجاد محدودیت می دونن و زود رنجی، حساس بودن، نداشتن احساس رضایت، نیاز به تایید و تشویق دیگران و مسلط نبودن به مهارت «نه گفتن» را از خصوصیات افراد وابسته میدونن.

دلبستگی تجربه‌ای هست که اگر با روند طبیعی پیش بره و عشق را به ارمغان بیاره و احساس تجربه عاطفی عمیق و بسیار پیچیده‌ای که شادی، محبت و اعتماد به نفس داره.

 همه میدونیم وابستگی برای شروع یه رابطه خیلی لازمه، اما وابستگی یک حالت غیر منطقی و هیجانی است که پایداری هم زیاد نداره.

 دو فرد عاشق در یک رابطۀ بالغانه و سالم وابستگی را به دلبستگی تبدیل می کنن تا در نهایت بتونن به عشق و حسِ تکرار نشدنی علاقه دست پیدا کنن.

در غیر این صورت از عشقی که تو ذهنتون دارین فقط نوعی غبطه باقی میمونه.

 با خوندن این مقاله می تونید بفهمین در رابطه ای که دارین وابسته هستین یا درگیر دلبستگی شدین؟

تفاوت وابستگی و دلبستگی از نظر روانشناسی

در روابطی که وابستگی نمی تونه به دلبستگی تبدیل بشه مشکلات زیادی به وجود میاد، ساده ترین اتفاق جدایی و شکست هست.

 این وضعیت برای شخصیت های وابسته بسیار سخت و دشوار می تونه باشه.

در رابطه ای که وابستگی به دلبستگی تبدیل نشه؛ به عبارتی مراحل دلبستگی طی نمیشه، فرد علاوه بر انتخاب اشتباهش، در شناخت طرف مقابل و خودش نیز با مشکل روبرو میشه.

تفاوت وابستگی و دلبستگی

زندگی کردن به جای مردن

در دلبستگی ایمن، رابطه به صورت پایدار بوجود می آد و افراد بواسطه خواستن یکدیگر به هم نزدیک می شن و هردو تمایل به ادامه رابطه دارن.

 اما در وابستگی به جای دلبستگی بیشتر هیجانات حکمرانی می کنه و وضعیت رابطه به فرد مقابل بستگی داره.

 در این روابط فرد به مردن بدون معشوق فکر می کنه در حالی که در دلبستگی ایمن فرد به زندگی کردن برای معشوق تمایل داره.

تعلق یا تملک

در دلبستگی ایمن دو طرف به یکدیگر تعلق دارن اما مالک همدیگه نیستن.

در تعلق فرد محبتش رو به یک نفر می ده و می دونه می تونه در رابطه به طرف مقابلش به عنوان یه تکیه گاه نگاه کنه.

اما در وابستگی یک نوع حس مالکیت به فرد مقابل داره و به همین دلیل فراموش می کنه که باید بهش محبت کنه.

ترس از دست دادن

شما در دلبستگی احتمال از دست دادن فرد مقابل را می دید، اما نمی خواید به هر قیمتی فرد مقابلتون رو نگه دارید.

 در وابستگی فرد تنها به از دست ندادن و رها شدن فکر می کنه، ترس از طرد شدن باعث می شه بیشتر مسائل و ناراحتی هایی که به وجود می آن رو پنهان می کنن.

 فرد وابسته زندگی و خواسته های خود را برای فرد مقابل رها می کنه، این باعث می شه تا زمانی که از ماندن طرف مقابل اطمینان داره تفاوت زیادی در رفتار حقیقی اش ایجاد کنه.

این تفاوت ناگهانی در اکثر مواقع موجب جدایی و پایان رابطه می شه. در دلبستگی ایمن فرد به پایداری رابطه فکر می کنه و می دونه قرار نیست تا پایان عمر به نقش بازی کردن به عنوان فردی که نیست ادامه بده.

استقلال شخصیتی

در بحث تفاوت وابستگی و دلبستگی باید گفت که تو رابطه همیشه باید به فضایی برای تنهایی باشه. برعکس در روابط وابسته تمام کارها باید با همدیگه انجام بشه و در تمام قضایا از یکدیگر نظر خواهی می کنن. مشورت نباید با وابستگی و عدم استقلال اشتباه گرفته بشه.

 فرد وابسته اختیار عمل خودشو میگیره و تمام اتفاقات زندگی خودشو بر اساس زندگی فرد مقابل قرار می ده.

 شاید در ابتدا این نوع رفتار از نظر خود فرد عاشقانه به نظر بیاد، اما فرد دلبسته زندگی خودشو در کنار فرد دیگری می سازه تا عشقی بالغانه را داشته باشه و به پایداری رابطه برسه.

محدودیت یا آزادی؟

فردی که وابستگی داره بیشتر به محدود کردن و رفتارهای سوءظنانه دست می زنه.

او می ترسه که مبادا دوست یا همسر خود را از دست بده و یا دیگران آن ها را جدا کنن. بنابراین مدام کاری می کنه که آزادی را از طرف مقابلش بگیره و باعث اسیر شدن او می شه.

در دلبستگی نه تنها کسی محدود نمی شه بلکه می تونه آزادی خودشو لمس کنه. فرد دلبسته می دونه که تا زمانی که دو طرف رابطه نخوان هیچ اتفاقی نمی تونه اونارو جدا کنه.

بنابراین آزاد گذاشتن طرف مقابلو امری بدیهی و لازم تلقی می کنه.

افرادی که وابستگی دارن معمولا به دلیل محدودیت هایی که برای فرد ایجاد می کنن باعث کمرنگ شدن محبت در رابطه می شن و در نهایت از سمت معشوق طرد می شن.

پذیرش غیر مشروط

در یک رابطه هر دو طرف باید یک پذیرش غیر مشروط نسبت به همدیگه داشته باشن. افراد دلبسته فرد مقابل را پذیرفتن و برای پذیرش فرد مقابل شرط گذاری نمی کنن. اما افراد وابسته تنها در زمان هایی که فرد کارهای خاصی انجام دهد او را مورد پذیرش و محبت قرار می دهن.

مدام در پی تایید رابطه هستن و همیشه نگران از دست رفتن یا شکستن رابطه خودخوری می کنن.

در پذیرش مشروط فرد انتظار دارد همه چیز بر اساس انتظارات خودش پیش بره و زمانی که فرد کمی متفاوت از انتظارات برخورد می کنه، می ترسه که نکنه دیگه منو دوست نداره و من در زندگیش اضافه هستم.

تعادل در احساسات

در وابستگی احساسات به صورت افراطی تجربه می شن. یک روز رومئو و ژولیت و روز دیگر جنگ های صلیبی رابطه را دستخوش تغییرات زیادی می کنن. در دلبستگی یه تعادل احساسی در ابراز احساسات وجود داره و شدت احساسات چه مثبت و منفی به صورت مناسبی میگم.

در وابستگی ها احساسات شدید هست و معمولا غیر قابل کنترل هستن. افراد وابسته در مهربانی ها چنان افراط می کنن که در خشونت ها فکر می کنین با یک فرد جدید روبرو هستین.

این تضادهای مشاهده شده در رابطه باعث نگرانی درباره تعادل ذهنی فرد مقابل می شه و او را می ترسونه. بنابراین تمایل خودشو از ادامه رابطه از دست می ده.

محافظه کاری

فرد دلبسته تلاش می کنه تا شاهد رشد طرف مقابل باشه. او می دونه که انسان با رشد کردن زندگی می کنه و رشدهای اجتماعی و فکری فرد مقابل می تونه زندگی بهتر و زیباتری را بسازه.

اما در فرد وابسته می گه “تنها باید به من فکر کنی”. آنها از هرگونه تغییر نگران می شن و به سختی داشتن یک رابطۀ دو طرفه را قبول می کنن.

آرامش

در ادامه تفاوت وابستگی و دلبستگی باید بگیم که دلبستگی آرامشی وجود داره یک نقطۀ امن برای زندگی. جایی که فرد کوله بار تنهاییشو قرار میده و از آرامش زندگی سیراب میشه. آرامش را با سکون اشتباه نگیرین؛ هیجانات زیادی در آرامش درونی و ذهنی وجود داره.

افراد در وابستگی چالش را فقط می تونه در رابطه احساس کنه و مدام در پی ساختن یک هیجان و جریان درون رابطه هستن. افراد با وابستگی نمی تونن به یه “ما” برسند و هیجانات را با “ما” درک کنن.

میکس و مسترینگ محدثه امانی